8. Schadevergoeding

Naast schadevergoeding voor bijvoorbeeld de aanschaf van nieuwe kleren of dokterskosten (materiele schadevergoeding), kun je ook schadevergoeding eisen voor de pijn die jou is aangedaan (immateriële schadevergoeding).

Er zijn een aantal mogelijkheden om schadevergoeding te eisen of te krijgen, te weten:

1. Via het Strafrecht ingevolge de regeling Terwee
2. Via het Civiele recht
3. Via het Schadefonds Geweldsmisdrijven

1) via het strafrecht

Als je schadevergoeding wilt, wordt dit bij je aangifte vermeld op het z.g. Terwee formulier. Je verzoek om schadevergoeding wordt dan gevoegd in de strafzaak. Dit kan, indien de strafbare handelingen zijn gepleegd na 1-4-1995, voor zowel de materiele als de immateriële schade. Aan het bedrag is geen maximum gesteld. Wel moet de vordering van eenvoudige aard zijn.

Immateriële schade zal al vlug niet eenvoudig meer zijn. Indien de strafbare handelingen zijn gepleegd voor 1-4-1995 dan is via strafrecht een vordering van maximaal € 700,- mogelijk. Je kunt je belangen laten vertegenwoordigen door bijvoorbeeld iemand van Bureau Slachtofferhulp of een advocaat.

Zie hiervoor advocaten en kosten.

Op het moment dat de verdachte wordt verhoord door de politie, zal hem het schadebedrag (indien bekend) worden meegedeeld. Tevens wordt hem de gelegenheid geboden binnen een bepaalde termijn dit bedrag te betalen. Ook wordt hem verteld op welke wijze hij dit dient te doen. Indien de verdachte bereid en in staat is de schade te vergoeden, zijn er enkele mogelijkheden b.v.:

• Als je bij de aangifte toestemming hebt verleend dat je gegevens werden doorgegeven aan Bureau Slachtofferhulp, kan het zijn dat dit bureau het schadebedrag in ontvangst neemt en daarna aan je overmaakt;
• Indien je deze toestemming niet hebt verleend of hierover geen afspraken zijn gemaakt met de politie, dan moet de politie bemiddelen bij de schaderegeling.

Indien de verdachte je de schade niet wil of kan vergoeden, of als er bijvoorbeeld verschil van mening is over de hoogte van het schadebedrag, wordt dit vermeld op het Terwee-formulier. Dit formulier wordt bij het dossier gevoegd. Daarna wordt het geheel gezonden naar de officier van justitie.

Ook de officier van justitie zal de verdachte nog proberen te bewegen de schade te betalen. Indien de verdachte blijft weigeren de schade te vergoeden, kan de rechter bij de uitspraak in de strafzaak de maatregel tot schadevergoeding opleggen.

De rechter kan de vordering gedeeltelijk toekennen als hij van mening is dat een deel van de schade duidelijk is, maar het andere deel te ingewikkeld is om in de strafzaak te behandelen. Voor het niet toegekende deel zal hij je dan verwijzen naar de civiele rechter.

Alleen als de rechter de verdachte veroordeelt voor het strafbare feit, kan hij de vordering geheel of gedeeltelijk toekennen.

Als de verdachte wordt vrijgesproken, kan er dus geen schadevergoeding worden toegekend via het strafrecht. Bij de door de rechter opgelegde maatregel tot schadevergoeding moet de verdachte het schadebedrag betalen aan de Staat, die het daarna aan je overmaakt. De officier van justitie moet er dan voor zorgen dat de verdachte betaalt. Voordeel van een schadevergoeding via het Strafrecht is dat er geen of weinig kosten aan verbonden zijn.

2) Via het civiele recht

Je kunt voor schadevergoeding ook naar de civiele rechter gaan. We noemen een aantal redenen om een civiele procedure aan te spannen:Je hebt bij de strafzaak geen schadevergoeding geëist omdat je niet wist dat dat kon.

1. Je bent voor een deel van de vordering door de strafrechter verwezen naar de civiele rechter;
2. Op het moment van de strafzaak was de schade nog niet bekend
3. Je hebt geen aangifte gedaan en wil dat ook niet, maar je wilt wel de schade die je is toegebracht op de verdachte verhalen;
4. Je zaak is geseponeerd door de officier van justitie, dat wil zeggen er is geen strafzaak geweest en je kon dus ook geen schadevergoeding eisen via het strafrecht;
5. De strafrechter heeft de verdachte weliswaar vrijgesproken, maar je bent van mening dat je bij de civiele rechter aannemelijk kunt maken dat de verdachte schade heeft veroorzaakt.

Voor het aanspannen van een civiele procedure heb je meestal een advocaat nodig. Dit is niet verplicht voor een vordering beneden de € 5.000,— , maar het is wel aan te raden.

In een civiele procedure moet je zelf het bewijs leveren, dat jou schade is toegebracht. Als er een strafzaak is geweest waarin de verdachte is veroordeeld, kun je dit als bewijsmateriaal gebruiken. Wanneer dit niet zo is wordt het moeilijker om aan te tonen dat de verdachte jou schade heeft toegebracht. Als schadevergoeding wordt toegekend, wil dat nog niet zeggen dat je dit ook altijd krijgt uitbetaald. Immers de verdachte moet het ook kunnen betalen. Eenmaal toegekende schadevergoeding is in theorie nog 20 jaar inbaar. Voor het innen van het door de rechter toegekende bedrag moet je een deurwaarder inschakelen.

In de praktijk blijkt het vaak moeilijk te zijn de schadevergoeding uitbetaald te krijgen. In tegenstelling tot "voeging" in een strafzaak, zijn aan een civiele procedure altijd kosten verboden (o.a. advocaat, griffierecht en deurwaarders kosten).

In het item straatverbod staat wat meer over een civiele procedure. Hoewel voor de eis tot schadevergoeding in het civiele recht meestal gebruik wordt gemaakt van de zogenaamde bodemprocedure kan dit ook via het kort geding.

3) Via Schadefonds Geweldsmisdrijven

Als je als gevolg van een geweldsmisdrijf zwaar lichamelijk/geestelijk letsel hebt opgelopen, kun je in aanmerking komen voor een uitkering van het Schadefonds Geweldsmisdrijven.

Wel moet je aan een aantal vereisten voldoen:

• Je moet het verzoek voor een uitkering van het schadefonds in principe indienen binnen 6 maanden na het gebeurde;
• Je moet de schade niet op een ander manier vergoed kunnen krijgen, (b.v. bij een onbekende verdachte).

Voor het aanschrijven van het Schadefonds Geweldsmisdrijven, kun je hulp krijgen van Bureau Slachtofferhulp. Ook kun je bij de politie vragen naar de brochure van het Schadefonds.

Informatie door politie

Voor een schadevergoedingsprocedure heb je soms gegevens nodig uit een politiedossier. De politie is verplicht je een aantal gegevens te verstrekken, zodat je deze procedure kunt voeren.